Categorieën
Nieuws

‘Een gezonde voeding is duurder dan een ongezonde voeding’

‘Een gezonde voeding is duurder dan een ongezonde voeding’

Ouderen met een lagere opleiding en inkomen eten minder groente, fruit en vis dan ouderen met een hogere opleiding en inkomen. De hogere prijs van gezonde voeding is vaak een struikelblok. Dat blijkt uit onderzoek waarop voedingswetenschapper en epidemioloog Coosje Dijkstra onlangs promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Eten mensen met een lagere opleiding en inkomen minder gezond?

‘Ja: uit de literatuur weten we al dat mensen met een lagere sociaaleconomische positie op alle fronten minder gezond eten. In mijn proefschrift heb ik alleen gekeken naar de inname van gezonde producten als groente, fruit en vis. Dan blijkt dat Nederlanders tussen 55 en 85 jaar met een lagere opleiding en inkomen minder vaak de richtlijnen hiervoor halen dan leeftijdsgenoten met een hogere opleiding en inkomen. Zo haalt slechts 59% van de ouderen met een lagere opleiding de toenmalige groente-aanbeveling van 200 gram per dag, tegenover 79% van de ouderen met een hogere opleiding.’

Hoe erg is dat?

‘Een gezonde voeding kan het risico verlagen op voedingsgerelateerde chronische ziekten. Juist die ziekten komen vaker voor bij mensen met een lagere sociaaleconomische positie. Momenteel zijn er al grote gezondheidsverschillen tussen mensen met een lage en hoge opleiding en die verschillen worden steeds groter. Mensen met een hogere opleiding leven gemiddeld 6 jaar langer en zijn zelfs 19 jaar langer gezond dan mensen met een lagere opleiding.’

Waarom eten mensen met een lagere sociaaleconomische positie minder gezond?

‘Er is niet één oorzaak aan te wijzen, maar uit mijn onderzoek komen wel 2 belangrijke barrières: de hogere prijs voor gezonde voeding en het niet lekker vinden van fruit. Overigens kan dat laatste verband houden met het eerste: als je een kleiner budget hebt, kun je wat minder variëren in soorten fruit. Elke dag appels is misschien minder lekker, dan als je ook eens wat duurder fruit als een mango of ananas kunt eten.’

Is gezond eten duurder?

‘Daar is veel maatschappelijke discussie over. Op basis van alle literatuur kom ik tot de conclusie dat een gezond voedingspatroon volgens de Richtlijnen goede voeding duurder is dan een ongezond voedingspatroon. Soms wordt wel gezegd dat gezond eten niet duurder hoeft te zijn, als je maar goed je best doet. Maar dan gaat het om een voeding die toch wel afwijkt van wat we normaal gewend zijn, met weinig variatie en veel lang houdbare producten uit bijvoorbeeld blik. Daar is niets mis mee, maar niet voor elke dag. Bovendien moeten mensen daar dan wel echt hun best voor doen. Als ze dat niet doen, is dat geen onwil, maar kan dat ook komen omdat ze kampen met financiële- of gezondheidsproblemen. Gezond eten heeft meestal geen hoge prioriteit.’

Moet gezonde voeding goedkoper worden en ongezonde voeding duurder?

‘Het zou mooi zijn als mensen gezonder gaan eten door het invoeren van bijvoorbeeld een suikertaks en BTW-verlaging voor groenten en fruit. Maar het effect zou eerst wel goed moeten worden uitgezocht. Gaan mensen daadwerkelijk gezonder eten als het goedkoper wordt of besteden ze hun geld dan aan bijvoorbeeld alcohol of sigaretten?. Momenteel doen we onderzoek  naar  de effecten van het gezonder inrichten van supermarkten, bijvoorbeeld door bij de kassa groente, fruit en water te leggen. Zo proberen we de gezonde keuze gemakkelijker te maken. Ook hopen we binnenkort de effecten van bijvoorbeeld prijspromotie in een echte supermarkt te gaan onderzoeken.’

Werkt voorlichting over gezonde voeding?

‘Het probleem is niet alleen met voorlichting op te lossen. Deze doelgroep is moeilijk te bereiken. Dat zie je ook bij het Voedingscentrum, dat meer dan ooit aandacht heeft voor bijvoorbeeld de Marokkaanse en Turkse keuken in de hoop alle groepen in de samenleving te bereiken. Maar met voorlichting bereik je vooral mensen die al geïnteresseerd zijn in gezonde voeding. Bovendien overschatten mensen met een lagere sociaaleconomische positie de inname van groente vaak, waardoor ze zich niet voelen aangesproken door de boodschap “Eet dagelijks 250 gram groenten”.’

Wat kunnen diëtisten doen?

‘Een algemene aanpak voor een gemiddelde cliënt werkt niet. Het is beter te kijken naar de mogelijkheden die iemand heeft en oog te hebben voor andere problemen die er vaak spelen. Voor deze doelgroep is een advies op maat heel belangrijk en daar zijn diëtisten bij uitstek goed in.’

Categorieën
Nieuws

Volkorenbrood favoriet

Volkorenbrood is op dit moment de meest favoriete broodsoort van Nederland. Dat vindt het Voedingscentrum goed nieuws, want je risico op hart- en vaatzieken, diabetes type 2 (suikerziekte) en darmkanker maak je al kleiner door het eten van 3 volkoren boterhammen per dag. 
In onderzoek van onderzoeksbureau GfK in opdracht van het Nederlands Bakkerij Centrum gaf 38% van de mensen aan in de afgelopen week een volkorenboterham te hebben gegeten. Dit is meer dan bruinbrood (28%) en meergranenbrood (34%).

Het goede van volkoren

Naast het verkleinen van het risico op hart- en vaatzieken, diabetes type 2 (suikerziekte) en darmkanker leveren graanproducten veel voedingstoffen, zoals vezel, eiwit, B-vitamines en ijzer. Daarom kun je nog wel wat meer volkoren graanproducten gebruiken. Naast volkorenbrood kun je dan denken aan havermout, volkoren pasta en zilvervliesrijst.

Vezels in meergranen-, bruin-, en volkorenbrood

Van vezels krijg je een vol gevoel. Ook zijn vezels goed voor de stoelgang. In volkorenbrood zitten de meeste vezels. Volkorenbrood staat dan ook in de Schijf van Vijf. Meergranenbrood en bruinbrood bevatten niet altijd voldoende vezels. Koop je verpakt brood, dan staat het in de Schijf van Vijf bij een vezelgehalte van 4,5 gram per 100 gram of meer. Dit vind je op het etiket. Wanneer het gaat om volkorenbrood staat dit meestal op de voorzijde van de verpakking. Bij de bakker kun je vragen of er volkorenmeel is gebruikt voor het bakken van jouw favoriete brood.

Categorieën
Nieuws

Nieuwe televisieserie over obese kinderen: Kiloknallers


Kiloknallers

Hoe is het om een kind te zijn met fors overgewicht? De nieuwe VPRO-serie ”Kiloknallers” laat het zien. In de serie worden 5 kinderen tussen 10 en 12 jaar met obesitas een jaar lang gevolgd. Lieke, Naomi, Nick, Mathilde en Mohamed laten hun leven zien, inclusief hun worstelingen en overwinningen, hun zoektocht naar de feiten en de fabels en het gevecht tegen de vooroordelen. Vanaf 15 januari is Kiloknallers elke zondag om 9.25 uur te zien bij de VPRO op Zapp.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Onderzoek naar risico’s voedingssupplement Rode Gist Rijst

Het televisieprogramma Radar heeft aandacht besteed aan de mogelijke risico’s bij het innemen van het voedingssupplement Rode Gist Rijst. Het is mogelijk niet veilig omdat het kan werken als statine (cholesterolverlagend medicijn).

Dit gaat de Nederlandse Voedselwarenautoriteit (NVWA) samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen onderzoeken.

Waarom zou Rode Gist Rijst onveilig zijn?

Rode Gist Rijst bevat monacoline K. Dit is een natuurlijke statine. Statines zijn cholesterolverlagende medicijnen die voorgeschreven worden door een arts. Statines in combinatie met andere medicijnen kunnen ongewenste bijwerkingen geven en ook kunnen statines bij zwangere vrouwen het risico op aangeboren afwijkingen van het kind vergroten. Radar kocht in diverse winkels Rode Gist Rijst en werd nergens goed geïnformeerd over de mogelijke bijwerkingen.


Goed dat er onderzoek naar Rode Gist Rijst komt

De NVWA, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen gaan nu onderzoeken of Rode Gist Rijst moet worden geregistreerd als geneesmiddel. In dat geval mag het niet zomaar meer vrij worden verkocht in de winkel. Het Voedingscentrum vindt het goed dat er een onderzoek komt naar Rode Gist Rijst. Alles wat te koop is zonder recept in winkels zou veilig moeten zijn bij het voorgeschreven gebruik.

Voedingssupplementen vaak niet nodig

Er zijn veel voedingssupplementen en kruidenpreparaten te koop. Er kunnen vitamines inzitten, maar ook bioactieve stoffen of kruiden die bekend staan om een bepaald effect. De meeste mensen hebben voedingssupplementen of kruidenpreparaten niet nodig. En het gebruik is niet altijd zonder gevaar. Bovendien is van sommige bioactieve stoffen weinig bekend over de veiligheid ervan. Als je een supplement gebruikt, neem dan niet meer dan 100% procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Deze informatie vind je op het etiket.

Er zijn ook voedingssupplementen en kruidenpreparaten te koop via internet. Wees daar voorzichtig mee, want er kunnen dan ongewenste stoffen inzitten of stoffen in te hoge doseringen voorkomen. Lees in elk geval altijd goed de gebruiksaanwijzing van een supplement, of je het nu in de winkel of op internet koopt. Overleg altijd het gebruik van voedingssupplementen of kruidenpreparaten met je arts of apotheker als je medicijnen slikt.

Bron: Voedingscentrum

Categorieën
Nieuws

Zorgt suiker voor honger en minder beweging?

Zorgt suiker voor honger en minder beweging?

Overgewicht is niet een simpele wiskundige vergelijking van calorieën in en uit. Er gebeurt veel meer op cellulair niveau dan gedacht. Dat stellen de auteurs van een artikel in Open Heart. Zij zeggen dat overgewicht zorgt voor hormonale onbalans waardoor calorieën worden omgezet in vetweefsel in plaats van energie. Dat leidt tot een constant hongergevoel, en verhoogde energie-inname en zelfs afkeer tegen beweging.

Overeten door interne honger
‘Toegevoegd suiker is geen voeding’, zo stellen de auteurs in hun bijna activistische artikel. Voor de omzetting van toegevoegd suiker in energie gebruikt het lichaam voedingsstoffen uit andere voedingsmiddelen of zelfs uit de voorraden in het lichaam. Overconsumptie van toegevoegd suiker resulteert uiteindelijk via leptine en insulineresistentie in een soort interne honger, waardoor mensen nog meer willen eten. Volgens de auteurs is er maar 1 oplossing: de alomtegenwoordigheid van suiker en het verbruik ervan verminderen.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Tentoonstelling: eten in oorlogstijd

Hoe is het om te eten in oorlogstijd? En welke voedingstips uit de tijd van oorlog en voedselschaarste zijn ook nu nog bruikbaar? Je ervaart het tijdens de tentoonstelling ‘Eten in oorlogstijd’, van 15 oktober t/m 28 mei 2017 in het Verzetsmuseum in Amsterdam.

Met onderstaande voucher bezoek je de tentoonstelling met 25% korting. Klik op de voucher, print hem uit en laat deze bij binnenkomst zien. 

In de Tweede Wereldoorlog heerste voedselschaarste, vooral aan het einde van de oorlog. Vijf topkoks hebben samen met de conservator van het Verzetsmuseum Amsterdam gerechten gemaakt met de destijds beschikbare producten.
topkoks Pierre Wind, Bobby Rust, Angélique Schmeinck, Edwin Florès  en Julius Jaspers

Voedingstips in de oorlog

In de tentoonstelling is daarnaast aandacht voor de oprichting van het ‘Voorlichtingsbureau van de Voedingsraad’ in 1941. Dit is de voorloper van het huidige Voedingscentrum. De Voedingsraad adviseerde huisvrouwen om vlees te vervangen voor bonen- of mosselgehakt. En om groenten kort te koken of rauw te eten om brandstof te besparen.

De raad legde ook uit hoe je voedsel zelf kunt verbouwen en verzamelen. Aan het eind van de oorlog verspreidde de Voedingsraad zelfs recepten voor bloembollen en suikerbieten. Het eten van bloembollen wordt tegenwoordig echter ten strengste afgeraden. Veel oude folders met recepten en tips zijn voor deze tentoonstelling uit de archieven van het Voedingscentrum gehaald.

Test je kennis

Tijdens de tentoonstelling kun je bovendien een quiz spelen met vragen over eten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast komen in de quiz vragen terug over actuele kwesties op het gebied van duurzaamheid en gezondheid.

affiches Tweede Wereldoorlog

75 jaar voedingsvoorlichting

Deze tentoonstelling sluit mooi aan bij 75-jarig bestaan van voedingsvoorlichting in Nederland, wat het Voedingscentrum eerder dit jaar vierde. Hoewel de omstandigheden en het voedselaanbod in 1941 compleet anders zijn dan nu, zijn sommige voedingstips van toen nog steeds actueel. Zo raden we ook nu een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon aan.

Bron: Voedingscentrum

Categorieën
Nieuws

Ontwikkeling obesitas wereldwijd van 1975 tot 2014

Ontwikkeling obesitas wereldwijd van 1975 tot 2014

Wereldwijd zijn er meer mensen met overgewicht dan met ondergewicht. Dit blijkt uit een metastudie in The Lancet met 19,2 miljoen deelnemers uit 186 landen. De laatste 40 jaar is de prevalentie van obesitas schrikbarend toegenomen. Je ziet dat heel goed op deze interactieve kaart. Nederland komt er nog redelijk vanaf, als je ons land vergelijkt met bijvoorbeeld de Verenigde Staten en tal van niet-Westerse landen. Gemiddeld heeft een volwassene van vandaag 3 keer zoveel kans obees te zijn als een volwassene van 1975.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Go for Gold: Bak producten goudgeel

De Engelse Food Standards Agency waarschuwt in een nieuwe campagne ’Go for gold’ om geroosterd brood niet donkerder dan goudgeel te eten. Hetzelfde advies geldt ook voor friet. De campagne sluit aan bij het advies dat het Nederlandse Voedingscentrum al langer geeft.

Het streven is om de inname van de mogelijk schadelijke stof acrylamide te verlagen. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft in 2015 geconcludeerd dat acrylamide de kans op kanker bij mensen mogelijk verhoogd. Acrylamide is een stof die kan ontstaan als je zetmeelrijke producten, zoals aardappelen en granen roostert, bakt, grilt of frituurt boven de 120 °C. Bij koken ontstaat geen acrylamide.

Voorkomen

Het binnenkrijgen van acrylamide is lastig te voorkomen omdat het in veel producten zit. Acrylamide komt behalve in brood en aardappelen bijvoorbeeld ook voor in: ontbijtgranen, crackers, biscuits  koekjes, chips, pizza en koffie. Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid van het Voedingscentrum: “Omdat het in veel producten zit is het belangrijk dat de industrie er alles aan doet om er voor te zorgen dat in deze producten zo min mogelijke acrylamide zit”.

geroosterd brood

Voedingsadvies

Acrylamide zit veelal in producten die niet passen in de Schijf van Vijf. Wil je minder acrylamide binnenkrijgen dan adviseert Wieke van der Vossen om gevarieerd te eten volgens de Schijf van Vijf. “Gevarieerd eten voorkomt dat je per ongeluk elke dag een beetje te veel van een schadelijke stof zoals acrylamide binnenkrijgt. Een keer een wat donkerder bruin getoaste boterham is niet erg, maar eet het niet iedere dag.” Elke week geven we een voorbeeld van een gevarieerd weekmenu volgens de Schijf van Vijf met het Menu van de week.

Dit kun je verder ook nog doen:

  • Bak aardappelen en aardappelproducten niet bruin, maar goudgeel.
  • Volg de aanwijzingen op de verpakking van aardappelproducten en friet
    en bak ze in kleine porties.
  • Frituur op 175 °C en niet langer dan nodig.
  • Ovenfriet bevat meer suiker. Gefrituurd bevat ovenfriet onnodig veel acrylamide. Bak deze frietsoorten alleen in de oven en niet langer dan de aanwijzingen op de verpakking.
  • Bewaar aardappelen donker en koel, maar niet in de koelkast of in een kelder die kouder is dan 8 °C.

Bron: Voedingscentrum

Categorieën
Nieuws

‘Vleesaanduidingen zijn misleidend en maken consumenten onzeker’

‘Vleesaanduidingen zijn misleidend en maken consumenten onzeker’, aldus Christian Schmidt, Duitse minister van Landbouw

Christian Schmidt, Duitse minister van Landbouw, deed deze uitspraak over vegetarische producten in een interview met Bild. Hij wil in de toekomst vleesaanduidingen verbieden op producten als vegetarische schnitzels en worstjes. De minister vindt verder dat fabrikanten eigen namen moeten verzinnen voor hun plantaardige producten. ‘Niemand moet bij deze pseudo-vleesproducten doen alsof het echt vlees is.’ Eerder dit jaar was een meer duidelijke etikettering voor vlees in Duitsland ook al onderwerp van discussie onder het motto ‘wat er op staat, moet er ook inzitten’. Op 3 januari stelde de VVD ook in Nederland voor een verbod van vleesaanduidingen op nepvlees te overwegen. De VVD-kamerleden Erik Ziengs en Helma Lodders stelden schriftelijke vragen hierover aan het kabinet. In Nederland vond een vergelijkbare discussie al plaats in 2012. Toen zijn door Jaco Geurts van het CDA kamervragen gesteld over de naamgeving van vegetarische producten. Maar het kabinet gaf toen aan zijn angst voor verwarring niet te delen.

Categorieën
Nieuws

Kansen voor een gezonder en duurzamer voedingspatroon


Niet meer eten dan je nodig hebt, meer plantaardig eten en minder frisdrank en alcohol drinken. Dat zijn 3 belangrijke kansen voor een gezonder en duurzamer Nederland, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM. De Schijf van Vijf laat zien hoe je gezond én duurzaam kunt eten en drinken.

4 tips om gezonder en duurzamer te eten

Wil jij gezond en duurzaam eten? Als je eet volgens de Schijf van Vijf, dan neem je genoeg van alle producten die gezondheidswinst opleveren. En je kunt hiermee ook meteen de milieudruk van je eten verlagen. Het produceren en vervoeren van voedsel veroorzaakt namelijk uitstoot van broeikasgassen. Dit is gemiddeld ongeveer 30 procent van de totale uitstoot.

Met een paar kleine stapjes kun je grote winst behalen voor je gezondheid én het milieu. Dit zijn 4 belangrijke tips:

  1. Eet niet meer dan je nodig hebt. Voor een gemiddelde volwassen vrouw is dit ongeveer 2.000 kcal en voor een man 2.500 kcal. Vul de Eetmeter in om te zien hoeveel je precies nodig hebt.
  2. Kies vaker voor groente, noten en peulvruchten (zoals bonen, linzen en kikkererwten) en neem minder vaak vlees. Bekijk onze tips om meer groente te eten.
  3. Drink minder suikerhoudende dranken (zoals frisdrank en sappen) en alcoholische dranken (zoals bier, wijn en sterke drank). Water, koffie en thee zijn goede alternatieven. Kijk hier voor meer drinktips.
  4. Voorkom voedselverspilling. Maak een boodschappenlijstje voor je naar de winkel gaat en controleer je voorraad, kook op maat door je porties af te meten, bewaar eten op de juiste plek (zet je koelkast op 4 °C) en let op de houdbaarheidsdatum. Meer tips om voedselverspilling te voorkomen.

Wat levert het op?

Gezond, duurzaam en veilig eten leidt tot:

  • Een daling van het aantal chronisch zieken.
  • Kleinere gezondheidsverschillen tussen Nederlanders.
  • Een lagere milieubelasting van ons voedsel.
  • Minder voedselinfecties (doordat er minder vlees wordt gegeten).