Op 6, 7 en 8 maart organiseert de Nierstichting de Restaurant Driedaagse. Toprestaurants door heel Nederland serveren dan een zoutbewust menu. Diëtist en voedingswetenschapper Iris Groenenberg, programmamedewerker preventie van de Nierstichting: ‘Hiermee laten deze restaurants zien hoe lekker pure smaken zijn en hoe smaakvol eten met minder zout is.’ De Restaurant Driedaagse is onderdeel van een grotere bewustwordingscampagne die de Nierstichting in januari is gestart.
Waarom organiseren jullie de Restaurant Driedaagse?
‘Van de Nederlanders eet 85% teveel zout en dat is slecht voor de nieren. Veel mensen denken echter dat zout nodig is om gerechten op smaak te maken en dat zoutbewust eten smakeloos is. Met de Restaurant Driedaagse willen we mensen laten ervaren hoe lekker zoutbewust eten is: het geeft een rijkere smaaksensatie. Met veel zout gaan smaken op elkaar lijken, terwijl je met kruiden veel meer kunt variëren.’
Is zout voor iedereen slecht?
’Te veel zout is slecht voor de gezondheid van iedereen. Zout verhoogt de bloeddruk. De hoge bloeddruk beschadigt de kleine bloedvaatjes in de nieren. Zo ontstaat er nierschade. Circa 10 procent van de bevolking heeft al chronische nierschade en mensen met diabetes, hart- en vaatziekten of hypertensie lopen een hoog risico. Kortom: het gaat om miljoenen Nederlanders. Het hoge zoutgebruik kan leiden tot nierschade en het probleem daarmee is, dat je het niet voelt als je nieren slechter gaan functioneren. Pas als de nierfunctie nog maar zo’n 30 procent is, kunnen er vage klachten optreden. Terwijl de gevolgen van nierschade groot zijn: het kan uiteindelijk leiden tot nierfalen, waarbij zware behandelingen als dialyse of transplantatie nodig zijn. Nierschade vermindert daarnaast de levensverwachting: iemand van 55 jaar met een matig tot ernstig verlaagde nierfunctie heeft een 7 tot 12 jaar lagere levensverwachting dan iemand van die leeftijd met een normale nierfunctie. De gevolgen van nierschade zijn dus groot. Leven met een nierziekte is geen leven, maar overleven. In de NHG-standaarden “Diabetes mellitus type 2” en “Cardiovasculair risicomanagement” staat wel dat de nierfunctie van mensen met diabetes en hypertensie jaarlijks gecontroleerd moet worden, maar helaas worden die richtlijnen in de praktijk onvoldoende opgevolgd. Soms wordt er wel gecontroleerd, maar wordt een negatieve uitslag niet aan de patiënt gecommuniceerd, zo blijkt uit onderzoek. Artsen denken dan bijvoorbeeld: “De diabetes is al zo lastig in te stellen en dan moet ik het ook nog over de nieren hebben…”. Dit jaar verschijnt een nieuwe NHG-richtlijn over chronische nierschade en hopelijk brengt die hier verandering in.’
Welke gezondheidswinst is te behalen met zout minderen?
‘Het effect van minder zout eten op de niergezondheid is onlangs voor het eerst berekend door het RIVM. Een verlaging van de huidige 9 gram zout per dag naar de maximale hoeveelheid van 6 gram per dag kan naar schatting bijna 150.000 gevallen van chronische nierschade en 250 gevallen van nierfalen helpen voorkomen over een periode van 10 jaar.’
Waaruit bestaat jullie campagne nog meer?
‘In januari zijn we de campagne “De ongezouten waarheid” gestart om mensen bewust te maken van de gevaren van te hoge zoutconsumptie. Nog veel mensen denken dat te zout eten niet op hun van toepassing is. Er is een online Zoutquiz en met de online Zoutmeter krijgen mensen inzicht in hun eigen zoutinname. Recent is onderzocht of deze Zoutmeter ook echt een goed beeld geeft van de zoutinname en dat blijkt het geval. Het resultaat komt zelfs in de buurt van een diëtistische anamnese van de zoutinname! Verder start er na de Restaurant Driedaagse een tweeweekse Zoutchallenge: van 10 tot 24 maart. De Nierstichting daagt mensen uit om te minderen met zout. Via www.zoutchallenge.nl kunnen deelnemers alle informatie vinden over de Zoutchallenge en het boekje met menu’s gratis downloaden. Deze menu’s zijn samen met het Voedingscentrum ontwikkeld en bevatten minder dan 6 gram zout per dag. Ook komen er video’s met Rudolph van Veen op de site. Zo willen we mensen inspireren om minder snel te grijpen naar pakjes en zakjes met sauzen en mixen en ervaren dat het zelf maken heel eenvoudig en smakelijk is. Uiteindelijk hopen we dat mensen de zoute smaak niet meer lekker gaan vinden en zoutbewuste gewoontes blijvend overnemen.’
Richt de campagne zich ook op diëtisten?
‘Jazeker! We verspreiden een Zoutpakket met voorlichtingsmaterialen onder professionals, onder andere met het vernieuwde zoutboek. We hebben het “Zoutboek” uit 2012 vernieuwd. Het Zoutboek laat met buisjes zien hoeveel zout er zit in enkele veel gegeten, zoute voedingsmiddelen. Alle diëtisten werkzaam in de nefrologie of cardiologie krijgen van de Nierstichting gratis een Zoutboek toegestuurd. Andere diëtisten kunnen het Zoutboek op onze website bestellen tegen kostprijs: €40,-. Hier kun je ook een gratis Zoutpakket aanvragen met een vernieuwde Zoutfolder, een nieuw zakkaartje van de Zoutmeter en de Kruidenwijzer.’