Tag: gezondheid
Het televisieprogramma Radar heeft aandacht besteed aan de mogelijke risico’s bij het innemen van het voedingssupplement Rode Gist Rijst. Het is mogelijk niet veilig omdat het kan werken als statine (cholesterolverlagend medicijn).
Dit gaat de Nederlandse Voedselwarenautoriteit (NVWA) samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen onderzoeken.
Waarom zou Rode Gist Rijst onveilig zijn?
Rode Gist Rijst bevat monacoline K. Dit is een natuurlijke statine. Statines zijn cholesterolverlagende medicijnen die voorgeschreven worden door een arts. Statines in combinatie met andere medicijnen kunnen ongewenste bijwerkingen geven en ook kunnen statines bij zwangere vrouwen het risico op aangeboren afwijkingen van het kind vergroten. Radar kocht in diverse winkels Rode Gist Rijst en werd nergens goed geïnformeerd over de mogelijke bijwerkingen.
Goed dat er onderzoek naar Rode Gist Rijst komt
De NVWA, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen gaan nu onderzoeken of Rode Gist Rijst moet worden geregistreerd als geneesmiddel. In dat geval mag het niet zomaar meer vrij worden verkocht in de winkel. Het Voedingscentrum vindt het goed dat er een onderzoek komt naar Rode Gist Rijst. Alles wat te koop is zonder recept in winkels zou veilig moeten zijn bij het voorgeschreven gebruik.
Voedingssupplementen vaak niet nodig
Er zijn veel voedingssupplementen en kruidenpreparaten te koop. Er kunnen vitamines inzitten, maar ook bioactieve stoffen of kruiden die bekend staan om een bepaald effect. De meeste mensen hebben voedingssupplementen of kruidenpreparaten niet nodig. En het gebruik is niet altijd zonder gevaar. Bovendien is van sommige bioactieve stoffen weinig bekend over de veiligheid ervan. Als je een supplement gebruikt, neem dan niet meer dan 100% procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Deze informatie vind je op het etiket.
Er zijn ook voedingssupplementen en kruidenpreparaten te koop via internet. Wees daar voorzichtig mee, want er kunnen dan ongewenste stoffen inzitten of stoffen in te hoge doseringen voorkomen. Lees in elk geval altijd goed de gebruiksaanwijzing van een supplement, of je het nu in de winkel of op internet koopt. Overleg altijd het gebruik van voedingssupplementen of kruidenpreparaten met je arts of apotheker als je medicijnen slikt.
Zorgt suiker voor honger en minder beweging?
Overgewicht is niet een simpele wiskundige vergelijking van calorieën in en uit. Er gebeurt veel meer op cellulair niveau dan gedacht. Dat stellen de auteurs van een artikel in Open Heart. Zij zeggen dat overgewicht zorgt voor hormonale onbalans waardoor calorieën worden omgezet in vetweefsel in plaats van energie. Dat leidt tot een constant hongergevoel, en verhoogde energie-inname en zelfs afkeer tegen beweging.
Overeten door interne honger
‘Toegevoegd suiker is geen voeding’, zo stellen de auteurs in hun bijna activistische artikel. Voor de omzetting van toegevoegd suiker in energie gebruikt het lichaam voedingsstoffen uit andere voedingsmiddelen of zelfs uit de voorraden in het lichaam. Overconsumptie van toegevoegd suiker resulteert uiteindelijk via leptine en insulineresistentie in een soort interne honger, waardoor mensen nog meer willen eten. Volgens de auteurs is er maar 1 oplossing: de alomtegenwoordigheid van suiker en het verbruik ervan verminderen.
Tentoonstelling: eten in oorlogstijd
Hoe is het om te eten in oorlogstijd? En welke voedingstips uit de tijd van oorlog en voedselschaarste zijn ook nu nog bruikbaar? Je ervaart het tijdens de tentoonstelling ‘Eten in oorlogstijd’, van 15 oktober t/m 28 mei 2017 in het Verzetsmuseum in Amsterdam.
Met onderstaande voucher bezoek je de tentoonstelling met 25% korting. Klik op de voucher, print hem uit en laat deze bij binnenkomst zien.
In de Tweede Wereldoorlog heerste voedselschaarste, vooral aan het einde van de oorlog. Vijf topkoks hebben samen met de conservator van het Verzetsmuseum Amsterdam gerechten gemaakt met de destijds beschikbare producten.
Voedingstips in de oorlog
In de tentoonstelling is daarnaast aandacht voor de oprichting van het ‘Voorlichtingsbureau van de Voedingsraad’ in 1941. Dit is de voorloper van het huidige Voedingscentrum. De Voedingsraad adviseerde huisvrouwen om vlees te vervangen voor bonen- of mosselgehakt. En om groenten kort te koken of rauw te eten om brandstof te besparen.
De raad legde ook uit hoe je voedsel zelf kunt verbouwen en verzamelen. Aan het eind van de oorlog verspreidde de Voedingsraad zelfs recepten voor bloembollen en suikerbieten. Het eten van bloembollen wordt tegenwoordig echter ten strengste afgeraden. Veel oude folders met recepten en tips zijn voor deze tentoonstelling uit de archieven van het Voedingscentrum gehaald.
Test je kennis
Tijdens de tentoonstelling kun je bovendien een quiz spelen met vragen over eten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast komen in de quiz vragen terug over actuele kwesties op het gebied van duurzaamheid en gezondheid.
75 jaar voedingsvoorlichting
Deze tentoonstelling sluit mooi aan bij 75-jarig bestaan van voedingsvoorlichting in Nederland, wat het Voedingscentrum eerder dit jaar vierde. Hoewel de omstandigheden en het voedselaanbod in 1941 compleet anders zijn dan nu, zijn sommige voedingstips van toen nog steeds actueel. Zo raden we ook nu een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon aan.
Wereldwijd zijn er meer mensen met overgewicht dan met ondergewicht. Dit blijkt uit een metastudie in The Lancet met 19,2 miljoen deelnemers uit 186 landen. De laatste 40 jaar is de prevalentie van obesitas schrikbarend toegenomen. Je ziet dat heel goed op deze interactieve kaart. Nederland komt er nog redelijk vanaf, als je ons land vergelijkt met bijvoorbeeld de Verenigde Staten en tal van niet-Westerse landen. Gemiddeld heeft een volwassene van vandaag 3 keer zoveel kans obees te zijn als een volwassene van 1975.
Go for Gold: Bak producten goudgeel
Het streven is om de inname van de mogelijk schadelijke stof acrylamide te verlagen. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft in 2015 geconcludeerd dat acrylamide de kans op kanker bij mensen mogelijk verhoogd. Acrylamide is een stof die kan ontstaan als je zetmeelrijke producten, zoals aardappelen en granen roostert, bakt, grilt of frituurt boven de 120 °C. Bij koken ontstaat geen acrylamide.
Voorkomen
Het binnenkrijgen van acrylamide is lastig te voorkomen omdat het in veel producten zit. Acrylamide komt behalve in brood en aardappelen bijvoorbeeld ook voor in: ontbijtgranen, crackers, biscuits koekjes, chips, pizza en koffie. Wieke van der Vossen, expert voedselveiligheid van het Voedingscentrum: “Omdat het in veel producten zit is het belangrijk dat de industrie er alles aan doet om er voor te zorgen dat in deze producten zo min mogelijke acrylamide zit”.
Voedingsadvies
Acrylamide zit veelal in producten die niet passen in de Schijf van Vijf. Wil je minder acrylamide binnenkrijgen dan adviseert Wieke van der Vossen om gevarieerd te eten volgens de Schijf van Vijf. “Gevarieerd eten voorkomt dat je per ongeluk elke dag een beetje te veel van een schadelijke stof zoals acrylamide binnenkrijgt. Een keer een wat donkerder bruin getoaste boterham is niet erg, maar eet het niet iedere dag.” Elke week geven we een voorbeeld van een gevarieerd weekmenu volgens de Schijf van Vijf met het Menu van de week.
Dit kun je verder ook nog doen:
- Bak aardappelen en aardappelproducten niet bruin, maar goudgeel.
- Volg de aanwijzingen op de verpakking van aardappelproducten en friet
en bak ze in kleine porties. - Frituur op 175 °C en niet langer dan nodig.
- Ovenfriet bevat meer suiker. Gefrituurd bevat ovenfriet onnodig veel acrylamide. Bak deze frietsoorten alleen in de oven en niet langer dan de aanwijzingen op de verpakking.
- Bewaar aardappelen donker en koel, maar niet in de koelkast of in een kelder die kouder is dan 8 °C.
Christian Schmidt, Duitse minister van Landbouw, deed deze uitspraak over vegetarische producten in een interview met Bild. Hij wil in de toekomst vleesaanduidingen verbieden op producten als vegetarische schnitzels en worstjes. De minister vindt verder dat fabrikanten eigen namen moeten verzinnen voor hun plantaardige producten. ‘Niemand moet bij deze pseudo-vleesproducten doen alsof het echt vlees is.’ Eerder dit jaar was een meer duidelijke etikettering voor vlees in Duitsland ook al onderwerp van discussie onder het motto ‘wat er op staat, moet er ook inzitten’. Op 3 januari stelde de VVD ook in Nederland voor een verbod van vleesaanduidingen op nepvlees te overwegen. De VVD-kamerleden Erik Ziengs en Helma Lodders stelden schriftelijke vragen hierover aan het kabinet. In Nederland vond een vergelijkbare discussie al plaats in 2012. Toen zijn door Jaco Geurts van het CDA kamervragen gesteld over de naamgeving van vegetarische producten. Maar het kabinet gaf toen aan zijn angst voor verwarring niet te delen.
4 tips om gezonder en duurzamer te eten
Wil jij gezond en duurzaam eten? Als je eet volgens de Schijf van Vijf, dan neem je genoeg van alle producten die gezondheidswinst opleveren. En je kunt hiermee ook meteen de milieudruk van je eten verlagen. Het produceren en vervoeren van voedsel veroorzaakt namelijk uitstoot van broeikasgassen. Dit is gemiddeld ongeveer 30 procent van de totale uitstoot.
Met een paar kleine stapjes kun je grote winst behalen voor je gezondheid én het milieu. Dit zijn 4 belangrijke tips:
- Eet niet meer dan je nodig hebt. Voor een gemiddelde volwassen vrouw is dit ongeveer 2.000 kcal en voor een man 2.500 kcal. Vul de Eetmeter in om te zien hoeveel je precies nodig hebt.
- Kies vaker voor groente, noten en peulvruchten (zoals bonen, linzen en kikkererwten) en neem minder vaak vlees. Bekijk onze tips om meer groente te eten.
- Drink minder suikerhoudende dranken (zoals frisdrank en sappen) en alcoholische dranken (zoals bier, wijn en sterke drank). Water, koffie en thee zijn goede alternatieven. Kijk hier voor meer drinktips.
- Voorkom voedselverspilling. Maak een boodschappenlijstje voor je naar de winkel gaat en controleer je voorraad, kook op maat door je porties af te meten, bewaar eten op de juiste plek (zet je koelkast op 4 °C) en let op de houdbaarheidsdatum. Meer tips om voedselverspilling te voorkomen.
Wat levert het op?
Gezond, duurzaam en veilig eten leidt tot:
- Een daling van het aantal chronisch zieken.
- Kleinere gezondheidsverschillen tussen Nederlanders.
- Een lagere milieubelasting van ons voedsel.
- Minder voedselinfecties (doordat er minder vlees wordt gegeten).
Resistent zetmeel vermindert de glycemische respons in vergelijking met verteerbare koolhydraten en speelt op die manier een rol bij het reguleren van diabetes mellitus. Dat blijkt uit een uitgebreide review. Hierin zijn humane studies van de afgelopen 10 jaar naar de gezondheidsvoordelen van resistent zetmeel op een rij gezet.
5 types resistent zetmeel
Resistent zetmeel (resistant starch = RS) is een vorm van zetmeel die niet verteerd wordt in de dunne darm en daarom wordt ingedeeld bij voedingsvezels. Er zijn 5 types RS: namelijk RS 1 t/m 5. Sommige komen van nature voor in voedingsmiddelen, zoals RS1 in noten en zaden en RS2 in bananen en aardappel. Anderen worden geproduceerd of gemodificeerd en verwerkt in de voedingsindustrie. Denk aan sommige soorten gemodificeerd zetmeel (RS4, bijvoorbeeld E1442). RS levert ongeveer 2 kcal per gram en de inname wordt geschat op 3 g per dag in het Verenigd Koninkrijk. Waarschijnlijk is dit vergelijkbaar met de inname in andere landen met een westerse voeding.
Darmgezondheid
Resistent zetmeel blijkt verder de samenstelling van het darmmicrobioom te moduleren. De implicaties daarvan zijn nog niet helemaal duidelijk. Wel zijn er aanwijzingen dat resistent zetmeel de schadelijke effecten van een hoge consumptie van rood vlees kan tegengaan en zo de kans op darmkanker verkleint.
Verzading en eetlust
Er is enig bewijs dat RS de eetlust kan verlagen en daarmee de voedselinname. Mogelijk mechanisme hierachter is de microbiële fermentatie van resistent zetmeel in de dikke darm. De hierbij gevormde korteketenvetzuren zorgen voor de aanmaak van hormonen die een gevoel van verzadiging geven. Tot nu toe zijn de gevonden effecten op de eetlust niet groot. Er zijn ook aanwijzingen dat RS overgewicht kan verminderen, een rol kan spelen bij de behandeling van chronische nierziekten en een werkzaam ingrediënt zou kunnen zijn voor ORS (Oral Rehydration Solution).
Gezond eten hoeft niet duur te zijn
Gezond eten lijkt misschien lastig als je weinig te besteden hebt. Toch hoeven gezonde boodschappen niet duur te zijn. Sterker nog: door gezonde keuzes te maken ben je vaak goedkoper uit.
Gezond eten en voldoende bewegen zorgt voor een gezond gewicht en lichaam. Je hebt daardoor minder kans op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde vormen van kanker.
Begin met een goede voorbereiding
Goedkoop inkopen doen begint met een goede voorbereiding. Dat betekent dat je eerst de voorraad checkt. Wat is er nog in huis en wat moet daarvan binnenkort op? Door een product dat je op wil maken in te vullen op onze receptensite, krijg je een bijpassend recept.
Tijd om een boodschappenlijstje te maken. Wat heb je écht nodig? Probeer een weekmenu te maken. Als je minder vaak naar de supermarkt gaat, word je minder verleid om extra aanbiedingen te kopen, die je niet nodig hebt.
Bewust boodschappen doen
Of je nu in de winkel of op de markt koopt: let op de aanbiedingen. Vaak zijn de aanbiedingen minder gezonde producten, zoals chips of koek. Kies voor de gezonde aanbiedingen. Natuurlijk kan je een broccoli voor een actieprijs kopen als je eigenlijk een bloemkool op je boodschappenlijstje hebt staan.
Als langhoudbare producten, zoals rijst, pasta of ingeblikte of diepvriesgroente in de aanbieding zijn, is het slim om ze in te slaan. Zorg wel dat ze opraken.
Kies voor groente en fruit
Sommige groenten en fruit zijn goedkoper in een bepaald seizoen. Kies vooral voor deze seizoensproducten. Een handig hulpmiddel hiervoor is de groente- en fruitkalender van Milieu Centraal. Groente uit blik, pot (neem de varianten zonder toegevoegd(e) zout of suiker) of diepvries of ongesneden groenten zijn vaak goedkoper dan voorgesneden groenten: kijk en vergelijk de prijzen.
Vervang vlees en vis (af en toe)
Vlees en vis zijn verreweg het duurste onderdeel van de maaltijd. Peulvruchten zijn goedkoper én goede vleesvervangers. In een maaltijd kun je een portie vlees van 100 gram vervangen door 135 gram (2-3 opscheplepels) peulvruchten. Probeer wel elke week 1 keer vis te eten. Goedkopere vis uit de diepvries of bijvoorbeeld sardientjes uit blik is een prima keuze.
Recepten voor 2 euro per persoon
Wil je minder uitgeven aan je dagelijkse boodschappen, maar wel lekker en gezond eten? Met de recepten uit het boek Lekker voor weinig zet je een heerlijke maaltijd op tafel en hoef je toch niet diep in de buidel te tasten. Alle menu’s zijn gebaseerd op de Schijf van Vijf en kosten gemiddeld €2,- per persoon.