Tag: #cholesterol

Categorieën
Nieuws

Wat is beter: vetbeperkt of koolhydraatbeperkt dieet?

Of mensen met overgewicht een vetbeperkt dieet volgen of een koolhydraatbeperkt dieet, maakt niet uit voor het effect. Er is geen significant verschil in gewichtsverlies tussen beide diëten. Dat concluderen onderzoekers van Stanford University op basis van een gerandomiseerde klinische studie (RCT) bij 609 mensen met overgewicht. De resultaten van deze zogenoemde DIETFITS-studie zijn gepubliceerd in JAMA.

45 procent vet of 48 procent koolhydraten
In het onderzoek is een vetbeperkt dieet (29 procent vet, 48 procent koolhydraten en 21 procent eiwit) vergeleken met een koolhydraatbeperkt dieet (45 procent vet, 30 procent koolhydraten en 23 procent eiwit). Na een jaar was de vetbeperkt-groep 5,3 kg afgevallen en de koolhydraatbeperkt-groep 6,0 kg. Het verschil was echter niet statistisch significant.

‘Kies onbewerkt’
Hoofdonderzoeker prof. Christopher Gardner verklaart de vergelijkbare werking door de overeenkomsten tussen beide diëten. Zo kregen alle deelnemers het advies om naar de markt te gaan en geen sterk bewerkte kant-en klaarproducten te kopen. Gardner: ‘De hoofdboodschap uit de studie is misschien wel dat de fundamentele strategie voor gewichtsverlies bij beide diëten hetzelfde is: eet minder suiker, minder geraffineerde koolhydraten, zoveel mogelijk groenten en kies voor onbewerkte voedingsmiddelen.’

Genen en insuline
De onderzoekers hebben ook gekeken naar de invloed van insulineproductie en genen van het koolhydraat- en vetmetabolisme. Het idee daarachter is dat het persoonsafhankelijk kan zijn welk dieet het beste werkt. Ook daarbij zijn echter geen verschillen in werkzaamheid tussen beide diëten gevonden.

Bron: Nieuws voor diëtisten

Categorieën
Nieuws

Sterk bewerkte voeding gaat gepaard met hoger kankerrisico

Sterk bewerkte voeding gaat gepaard met hoger kankerrisico

Een toename van 10 procent in het aandeel van sterk bewerkte voedingsmiddelen in de voeding gaat gepaard met 12 procent meer kans op kanker in het algemeen en 11 procent meer kans op borstkanker. Dit blijkt uit een omvangrijk Frans bevolkingsonderzoek onder ruim 100.000 deelnemers van gemiddeld 43 jaar, die 5 jaar zijn gevolgd. Het is de eerste epidemiologische studie die een verband vindt tussen de mate van bewerking van voeding en het risico op kanker. Het onderzoek is gepubliceerd in British Medical Journal.

Stijging van consumptie
Van koek tot frisdrank en van ontbijtgranen tot kant-en-klaarmaaltijden: de afgelopen tientallen jaren is het aandeel van sterk bewerkte voedingsmiddelen in de voeding dramatisch gestegen, zo schrijven de auteurs. Het aandeel is inmiddels opgelopen tot 25 à 50 procent van de dagelijkse energie-inname in onder meer Europa en de Verenigde Staten. Opvallend genoeg lijkt het probleem in Frankrijk minder groot: recent onderzoek laat zien dat het aandeel van sterk bewerkte voedingsmiddelen daar slechts 14 procent is. En zelfs dan is er dus een verband gevonden met het risico op kanker.

Voedingskundige samenstelling
Het is niet precies duidelijk wat sterk bewerkte voedingsmiddelen ongezond zou maken. De onderzoekers noemen als mogelijke oorzaken de voedingskundige samenstelling: sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten gemiddeld genomen veel verzadigd vet, toegevoegd suiker en zout en weinig vezels en vitamines. Daarnaast kunnen potentieel kankerverwekkende stoffen ontstaan tijdens bewerking van voedingsmiddelen, zoals acrylamide en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Ook de verpakking kan schadelijke stoffen bevatten, zoals bisfenol A.

Additieven
Tenslotte zouden additieven een probleem kunnen zijn. De onderzoekers stellen dat smaakstoffen, kleurstoffen, zoetstoffen en andere additieven vaak aan sterk bewerkte voedingsmiddelen zijn toegevoegd om de smaak te imiteren van onbewerkte of minimaal bewerkte voedingsmiddelen of om een slechte kwaliteit van het product te verhullen. Hoewel ze wettelijk zijn toegestaan, komen er uit laboratorium- en dieronderzoek volgens de onderzoekers soms aanwijzingen voor kankerverwekkende eigenschappen.

Kritiek
Er is ook kritiek op deze studie en vooral hoe het in de media is opgepakt. Zo kopte het Algemeen Dagblad met “Slecht eten zorgt echt voor kanker”, alsof het gaat om een interventiestudie waarin een oorzakelijk verband wordt aangetoond in plaats van om een relatie die voor het eerst gevonden is in een epidemiologische studie. Verder is er kritiek op de gebruikte NOVA-indeling van voedingsmiddelen, die is gebaseerd op de mate van industriële bewerking. Overigens maakt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ook gebruik van deze indeling.

Categorieën
Nieuws

Helft calorieën afkomstig van bewerkte voedingsmiddelen

Bijna helft van calorieën afkomstig van sterk bewerkte voedingsmiddelen

In onze buurlanden wordt bijna de helft van de calorieën geleverd door sterk bewerkte voedingsmiddelen als kant-en-klaarmaaltijden, frisdrank en ontbijtgranen. In Duitsland gaat het om 46,2 procent, in België om 44,6 procent en in het Verenigd Koninkrijk zelfs om 50,4 procent van de calorieën. Dat blijkt uit een inventarisatie in 19 Europese landen. Nederland is helaas niet meegenomen in het onderzoek. Wel is uit ander onderzoek bekend dat 70 procent van het aanbod in Nederlandse supermarkten sterk bewerkt is.

Mediterrane landen scoren beter
Dat het ook gezonder kan, blijkt uit de cijfers van mediterrane landen. Portugal scoort hier het beste: slechts 10,2 procent van de calorieën wordt geleverd door sterk bewerkte voedingsmiddelen. In Italië gaat het om 13,4 procent, in Griekenland om 13,7 procent en in Frankrijk om 14,2 procent.

Significante relatie met obesitas
De onderzoekers ontdekten een significante relatie tussen de bijdrage van sterk bewerkte voedingsmiddelen en obesitas. Na correctie voor onder meer nationaal inkomen, lichamelijke activiteit en roken bleek dat elke 4 procent stijging in caloriebijdrage van sterk bewerkte voedingsmiddelen gepaard ging met een toename van 1 procent in de prevalentie van obesitas.

Promoot onbewerkte voeding
Steeds meer onderzoek laat zien dat consumptie van sterk bewerkte voedingsmiddelen het risico verhoogt op welvaartsziekten. Daarom roepen de onderzoekers op om consumptie van onbewerkte en minimaal bewerkte voedingsmiddelen te stimuleren. Sterk bewerkte voedingsmiddelen zouden minder beschikbaar en duurder moeten worden.

Bron: Nieuws voor diëtisten

Categorieën
Nieuws

Meer vet in lever en buik bij langdurig zitten

Meer vet in lever en buik bij langdurig zitten

Hoe langer iemand zit op een dag, hoe meer vet er in de lever en in de buikholte is opgeslagen. Dit blijkt uit een onderzoek onder 124 Engelsen van gemiddeld 64 jaar met een verhoogd risico op diabetes type 2. Het verband tussen inactiviteit en orgaanvet was het sterkste bij deelnemers die de beweegrichtlijn van 150 minuten matig intensief bewegen per week niet haalden.

Beweegmeter en MRI
Beweging van de deelnemers werd gedurende 7 dagen gemeten met een beweegmeter. Met MRI werd de hoeveelheid vet in de lever gemeten en ook de hoeveelheid abdominaal vet, visceraal vet en subcutaan vet. Hoe meer deelnemers dagelijks zitten, hoe meer vet werd gemeten. Zo blijkt dagelijks elk uur extra zitten gepaard te gaan met 1,86 procent meer levervet. Het onderzoek is gepubliceerd in Obesity.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Dieet zorgt bij 46 procent van patiënten voor remissie diabetes type 2

Een Britse studie, gepubliceerd in The Lancet, laat zien dat een energie- en koolhydraatbeperkt dieet diabetes type 2 kan omkeren bij ongeveer de helft van de patiënten. Het gaat hier om een gerandomiseerde klinische trial (DiRECT) in 49 huisartspraktijken in Schotland en Engeland.

Eerste lijn
Aan de studie deden 306 volwassenen in de leeftijd van 20-65 jaar mee, met een diagnose van diabetes type 2 in de afgelopen 6 jaar en een BMI tussen 27 en 45. De deelnemers gebruikten geen insuline. De deelnemende praktijken werden ingedeeld in 2 groepen: de ene groep gaf de patiënten de dieetinterventie. De andere groep volgde de standaard richtlijnen voor de behandeling van diabetes type 2.

Effect
Na 12 maanden lukte het 68 deelnemers (46 procent) van de interventiegroep en 6 (4 procent) in de controlegroep om hun diabetes om te keren. Hoe meer gewichtsverlies, hoe groter de kans op remissie. In de groep die 15 kilo of meer verloor, kon 86 procent de diabetes omkeren. Van de deelnemers in de interventiegroep bereikte 25 procent een gewichtsverlies van 15 kilo of meer, tegenover 0 procent in de controlegroep. De onderzoekers definiëren remissie van diabetes als een HbA1c van <48 mmol/l na tenminste 2 maanden geen diabetesmedicatie. De kwaliteit van leven verbeterde in de interventiegroep en verslechterde in de controlegroep. Er waren 2 incidenten (koliek en buikpijn) bij 1 deelnemende patiënt. Verder waren er geen bijwerkingen van het dieet.

Streng dieet
De dieetinterventie bestond uit en streng energiebeperkt en koolhydraatbeperkt dieet van 825-853 kcal per dag voor de periode van 3-5 maanden. De deelnemers kregen maaltijdshakes. In deze periode werden ook de diabetesmedicatie en medicijnen tegen hoge bloeddruk stopgezet. Hierna volgdne een herintroductie van normaal voedsel (2-8 weken) en begeleiding voor het vasthouden van het gewichtsverlies op de lange termijn. De patiënten werden een jaar lang gevolgd.

Mosley
De Britse arts en auteur Michael Mosley liet zich inspireren door deze DiRECT-study. Hij vertaalde het dieetadvies in ”echte” voedingsmiddelen en schreef er het boek ”Het 8-weekse bloedsuikerdieet” over.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Twee glazen fris vergroten kans op diabetes type 2

Frisdrank

Frisdrank vergroot de kans op het metabool syndroom. Dagelijks 1 glas fris verhoogt het risico op een hoge bloeddruk en iedere dag 2 glazen frisdrank verhogen het risico op diabetes type 2. Dat concluderen Zuid-Afrikaanse onderzoekers na het bestuderen van 36 studies die de afgelopen 10 jaar zijn gepubliceerd.

Metabool syndroom

Uit deze review blijkt dat er een sterk verband is tussen het gebruik van gezoete dranken en het risico op het metabool syndroom. Specifieke risicofactoren waarvoor bewijs met de samenhang met frisdrank werd gevonden zijn een grotere middelomtrek, verhoogde waardes voor triglyceriden en bloedsuiker, lage niveaus HDL-cholesterol en een hoge bloeddruk. Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat frisdrankgebruik de insulinegevoeligheid verlaagt.

Rol van fructose

De negatieve effecten van het drinken van frisdrank worden vooral toegeschreven aan fructose. Met name dranken die fructose bevatten, verhogen de bloeddruk en het nuchtere glucosegehalte. Daarnaast blijkt uit andere studies dat fructose de kans op niet-alcoholische leververvetting sterk vergroot. ‘Er is een duidelijke noodzaak om mensen meer te leren over de schadelijke effecten van overmatig frisdrankgebruik’, aldus onderzoeker M. Faadiel Essop.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Nachtdienst verstoort vet- en koolhydraatstofwisseling

Nachtdienst verstoort vet- en koolhydraatstofwisseling

In de nacht vertragen biologische processen zoals de glucose- en vethuishouding. ’s Nachts eten kan daardoor leiden tot hogere glucosespiegels in het bloed en een grotere opslag van vet in het lichaam dan overdag het geval zou zijn. Hierdoor kunnen overgewicht en prediabetes ontstaan. Mensen die ’s nachts werken, lopen daardoor een verhoogd risico om diabetes of hart- en vaatziekten te ontwikkelen. Dat schrijft de Gezondheidsraad in het nieuwe rapport “Gezondheidsrisico’s door nachtwerk“.

Geen sterk bewijs voor metabool syndroom

Hoe langer iemand al nachtdiensten draait, hoe groter de kans wordt. Zo heeft iemand die al 40 jaar nachtdiensten draait, 7 – 8 procent meer kans op diabetes type 2 en hart- en vaatproblemen. Voor een relatie tussen nachtdienst en het metabool syndroom vond de Gezondheidsraad geen sterk bewijs. Om dit vast te kunnen stellen zijn er niet genoeg onderzoeken gedaan.

Slaapproblemen op korte termijn

Op de korte termijn veroorzaken nachtdiensten vooral slaapproblemen. Verkorte slaapduur, verslechterde slaapkwaliteit en vermoeidheid komen naar schatting anderhalf tot ruim tweemaal vaker voor bij nachtwerkers dan bij mensen die overdag werken.

Advies

In Nederland werken 1,3 miljoen mensen soms of regelmatig ’s nachts. Dat komt neer op 15 procent van de beroepsbevolking. De Gezondheidsraad brengt het advies uit naar de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om nachtwerk zoveel mogelijk te beperken. Waar dat niet mogelijk is verwijst de Gezondheidsraad naar een eerder uitgebracht rapport over de mogelijkheden van preventie bij nachtwerk.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Groeiende interesse voor ketogeen dieet bij obesitas en diabetes

Groeiende interesse voor ketogeen dieet bij obesitas en diabetes

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar het effect van een ketogeen dieet bij mensen met obesitas of diabetes. De resultaten zijn veelbelovend en vaak beter dan van een gangbaar vetarm dieet. In een overzichtsartikel in JAMA worden de aanwijzingen op een rij gezet en komen verschillende onderzoekers aan het woord.

Maximaal 50 gram koolhydraten
Bij een ketogeen dieet ligt de inname van koolhydraten tussen 20 en 50 gram per dag. Hierdoor daalt de insulineproductie, gaat het lichaam over op vetverbranding en vormt de lever ketonen uit vetzuren, die als brandstof dienen voor in ieder geval de hersenen. Deze ketonen zouden ook verantwoordelijk kunnen zijn voor een verminderd hongergevoel. Dit wordt vaak gerapporteerd bij mensen die een ketogeen dieet volgen.

Groter gewichtsverlies
Een ketogeen dieet gaat in onderzoek gepaard met een groter gewichtsverlies dan een vetarm dieet. Zo was het gewichtsverlies door een ketogeen dieet 9,7 procent en door een vetarm dieet slechts 2,1 procent in een recente 8-weekse gerandomiseerde studie onder 34 obese ouderen. Dit is in lijn met een eerdere meta-analyse van 13 gerandomiseerde studies onder ruim 1200 deelnemers die minimaal een jaar een ketogeen dieet of een vetarm dieet volgden.

Nieuw onderzoek
Komende zomer start de Amerikaanse Framingham State University een nieuw 3-jarig onderzoek naar het ketogeen dieet bij mensen met overgewicht of obesitas. Het ketogeen dieet wordt daarbij vergeleken met een vetarm dieet met weinig of veel toegevoegde suikers. Volgens prof. David Ludwig, een van de hoofdonderzoekers, heeft een ketogeen dieet een ander effect op het metabolisme dan andere diëten. In eerder onderzoek ontdekte hij dat een vetarm dieet het rustmetabolisme met meer dan 400 kcal/dag verlaagt, terwijl een ketogeen dieet geen noemenswaardige daling liet zien. Ludwig: ‘De kwaliteit van de gegeten calorieën kan dus van invloed zijn op de hoeveelheid calorieën die verbrand worden.’

Gunstig effect op diabetes
Ook bij diabetes type 2 laat het ketogeen dieet een gunstig effect zien, zo blijkt uit de nog lopende Virta Health studie van de University of California onder 262 mensen met diabetes type 2. Na 10 weken is niet alleen het gewicht met gemiddeld 7,2 procent gedaald, maar zijn er ook verbeteringen te zien in de insulinegevoeligheid. Het percentage deelnemers met HbA1c-waarden onder 48 mmol/mol steeg van 20 naar 56 procent. Diabetesmedicatie kon bij 57% van de deelnemers worden verminderd of gestopt. Na 6 maanden volgde 89 procent van de deelnemers het dieet nog en was het gewichtsverlies gemiddeld 12 procent. De studie loopt in totaal 5 jaar en binnenkort worden de 1-jaar cijfers gepubliceerd.

Goed voor hart en bloedvaten?
Je zou het misschien niet verwachten van een dieet dat veel vet en verzadigd vet bevat,  maar het ketogeen dieet lijkt volgens deskundigen ook gunstig voor hart- en bloedvaten. Het triglyceridegehalte en de bloeddruk dalen en het HDL-cholesterolgehalte stijgt. Het LDL-cholesterolgehalte stijgt weliswaar, maar er lijkt daarbij een verschuiving op te treden van schadelijke kleine LDL-deeltjes naar minder schadelijke grote LDL-deeltjes. Volgens dr. Rick Hecht, onderzoeksdirecteur van University of California, wegen de eventuele nadelen van verzadigd vet ruimschoots op tegen de voordelen van het minderen met koolhydraten.

Geen do-it-yourself dieet
Deskundigen benadrukken dat het ketogeen dieet niet iets is dat mensen op eigen houtje kunnen volgen. Er is begeleiding nodig bij het samenstellen van de voeding en toezicht van een arts is gewenst indien mensen diabetesmedicatie of bloeddrukverlagers gebruiken. De koolhydraatbeperking is niet altijd levenslang nodig. Als het streefgewicht is bereikt, kan de hoeveelheid koolhydraten meestal weer wat omhoog. De maximale hoeveelheid koolhydraten zonder weer in gewicht toe te nemen, varieert van persoon tot persoon.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

‘De ongelijkheid in gezondheid neemt toe’

Jaap Seidell

‘Als ik een dag burgemeester van Amsterdam zou zijn, dan zou ik de voedselomgeving van Amsterdam veranderen. Er is veel te veel ongezond aanbod van goedkoop inferieur gemaksvoedsel.’ Dat zegt VU-hoogleraar Jaap Seidell in de podcast ”De gelukkige stad” over de gezondheid en de gezondheidszorg in Amsterdam. Gemiddeld gaat het goed met de gezondheid van de Amsterdammer, maar de verschillen worden wel steeds groter.

Levensverwachting
De gemiddelde levensverwachting tussen Amsterdamse wijken is erg groot: de levensduur kan wel 6 jaar schelen. Mensen in achterstandswijken leven gemiddeld 15 jaar in ongezondheid. Verschillen tussen gezondheid zijn al zichtbaar op jonge leeftijd, zo blijkt uit onderzoek.

Preventie
Preventie moet veel belangrijker worden, vindt Seidell. De meeste kosten in de gezondheidszorg worden gemaakt voor ziekten die grotendeels kunnen worden voorkomen of uitgesteld door gezonde leefstijl. Het idee dat burgers zelf verantwoordelijk zijn, gaat voorbij aan het feit dat het veel mensen niet lukt om gezond te leven, bijvoorbeeld door gebrek aan kennis en vaardigheden, of door een ongezonde omgeving.

Voorlichting werkt niet
‘Voorlichting helpt vaak niet: er wordt maar een klein deel begrepen of folders worden niet gelezen. We moeten steeds meer in gesprek in de wijk om barrières te ontdekken’, zegt Seidell. Ook is hij een groot voorstander van het serveren van een gezonde lunch op school, net zoals in Frankrijk en Scandinavië. De podcast is terug te luisteren op De Gelukkige Stad.

Bron: Nieuws voor Diëtisten

Categorieën
Nieuws

Voedselbankpakket voldoet niet aan Richtlijnen goede voeding

Voedselbankpakket voldoet niet aan Richtlijnen goede voeding

De inhoud van voedselpakketten van de voedselbank voldoet niet aan de Richtlijnen goede voeding. Ook lukt het voedselbankklanten niet om hun voeding zodanig aan te vullen dat deze alsnog voldoet aan de richtlijnen. Voedselbankklanten krijgen daardoor te weinig groente, fruit, vis en vezels binnen en te veel verzadigd vet. Dit blijkt uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam bij ruim 165 voedselbankklanten van 12 verschillende voedselbanken verspreid over heel Nederland. Het onderzoek is gepubliceerd in European Journal of Nutrition.

Zorgwekkend

Voedselbankklanten eten niet alleen ongezonder dan de gemiddelde Nederlander. Dat geldt ook in vergelijking met andere mensen met een lage sociaal economische status, die geen gebruik maken van de voedselbank. De onderzoekers noemen de situatie zorgwekkend. Voedselbankklanten hebben hierdoor een hoger risico op bijvoorbeeld overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Bron: Nieuws voor Diëtisten